Het Centraal Planbureau concludeert in een recent verschenen rapport over de effecten van het leenstelsel, dat de invoering van het sociaal leenstelsel geen invloed zou hebben gehad op de instroom in het hoger onderwijs. Net als voorheen zou 85% van de havo- en vwo-leerlingen voor een opleiding aan het hbo of de universiteit kiezen geven zij aan. Bovendien zouden studenten niet alleen vaker, maar ook hogere bedragen zijn gaan lenen. Met het wegvallen van de basisbeurs wordt dit gat nu opgevuld met schulden. Ook veroorzaakt het wegvallen van de basisbeurs het wegvallen van een richtbedrag wat studenten gemiddeld moeten lenen. Hierdoor is lenen “normaler” geworden.
Kritisch
CNV Jongeren is kritisch naar aanleiding van het onderzoek. Zo concluderen we onder meer dat de toename van leningen bij studenten een negatief resultaat is van het leenstelsel. De huidige generatie studenten verwordt zo tot een schuldengeneratie. Uit een inventarisatie van CNV Jongeren blijkt daarnaast dat jongeren vaak slecht geïnformeerd zijn over de eigenschappen en gevolgen van een lening; bijvoorbeeld over de afbetalingsregeling en de invloed van een lening op het aangaan van een hypotheek. Uit onderzoek van de Sociaal Economische Raad blijkt bovendien dat het sociaal leenstelsel invloed heeft op het uitstellen van belangrijke mijlpalen in het leven, zoals zelfstandig wonen of het stichten van een familie. Het vele lenen heeft invloed op het welzijn van studenten en starters die relatief vaak kampen met burn-out klachten.
de doorstroom
Daarnaast ontbreekt er een belangrijk punt in de studie: mbo-studenten die doorstromen naar het hbo zijn in dit onderzoek niet meegenomen. Juist aan de doorstroom van mbo-studenten kan een verandering in de toegankelijkheid van Hoger Onderwijs gemeten worden. Scholieren vanuit een middelbare schoolopleiding blijven doorstuderen en maken daarbij extra schulden. Mbo-studenten met een reeds afgeronde opleiding kunnen er vanwege de verhoogde schuldenlast voor kiezen niet door te stromen naar het Hoger Onderwijs. Dit is juist een groep waarbij je terughoudendheid zou kunnen verwachten als het gaat om het aangaan van een lening. Als deze groep minder vaak doorstroomt zegt dat iets over de toegankelijkheid van ons onderwijssysteem.
Wil jij ook meepraten over dit thema of andere jongeren-gerelateerde onderwerpen? Word dan lid van CNV Jongeren!